Причината – забрзана автоматизација и дигитализација.
На тркалезната маса за младите и пазарот на труд, што во средата ја организираа собраниската Комисија за семејство и млади и Централниот државен демографски завод, беше истакнато дека до 2030 година околу 140.000 работници во Хрватска ќе мора да го сменат занимањето поради автоматизација и дигитализација на работните места.
Забрзана автоматизација и дигитализација
Затворањето на компании и други објекти за време на кризата со Ковид пандемијата ја забрза автоматизацијата и дигитализацијата на работните места, а виртуелните состаноци и работата од дома станаа дел од секојдневието, порачаа учесниците на тркалезната маса што се одржа во хрватскиот Сабор.
Раководителот на проектот „Иднината на работата во Хрватска“, Марко Раденовиќ, од консултантската компанија „МекКинси“, предвидува дека во годините што доаѓаат најголема побарувачка за работни места ќе има во секторите здравство, финансии, осигурување и градежништво.
„Околу 140.000 работници кои моментално работата на некоја одредена професија, ќе мора да го сменат до 2030 година, поради забрзаната автоматизација и дигитализација. Тука сметам на оние кои ќе треба да го променат не само секторот во кој работат, туку и природата на нивната работа, како што се канцелариски службеници, сметководители, сметководители, работници во производството, службеници за набавки, персонал за малопродажба, келнери, касиери итн. “, рече Раденовиќ.
Потребни се промени во училиштата
За младите да бидат подготвени за работните места во иднината, потребни се промени во училиштата, смета државниот секретар во Министерството за образование Томислав Паљак, алудирајќи пред се на стручното образование.
„Треба да одиме на темелно учење на работа, веднаш да ги испратиме студентите во деловни процеси и да поттикнеме употреба на дигитални технологии во образовниот процес“, рече Паљак.
Државниот секретар за демографија Жељка Јосиќ истакна дека бројот на невработени млади лица се намалил од 81.000 на 54.000 во 2017 година.
Сепак, се уште е голем бројот на млади кои имаат т.н Статус „NEET“ (анг., Не во вработување, образование или обука). Наведениот термин се користи за оние лица кои повеќе не се во образовниот систем, ниту се на пазарот на трудот, ниту пак можат да се пријават преку Заводот за вработување.
Ограничување на договорот на одредено време
Што се однесува до вработените млади луѓе, Хрватска е на врвот на Европската унија во однос на уделот на несигурни облици на работа, вклучително и договори на определено време. Но, тој тренд се менува, тврди државниот секретар во Министерството за труд и социјална политика Иван Видиш.
„Во јули минатата година имавме 149.000 млади вработени со договори на неопределено време, а во јули годинава таа бројка порасна на 160.000“, рече тој.
Видиш најави измени во Законот за работни односи, со кои бројот на договори ќе се ограничи на одредено „на тој начин што ќе оди до три договори, вклучувајќи го и првиот договор, со тоа што паузите пократки од три месеци нема да се сметаат за пауза, па ќе се брои како да си кај истиот работодавец“.
Државниот секретар ги охрабрува младите да се самовработуваат, нагласувајќи дека Хрватска нуди поддршка од 20.000 евра за започнување сопствен бизнис, најмногу од сите членки на Европската унија.
