Богатите нации во светот неколку пати се согласија дека помагањето на сиромашните земји да се справат со последиците од климатските промени е приоритет - но досега не успеаја да создадат акционен план и да ги соберат потребните пари.
За да се реши оваа дилема, нобеловката Естер Дуфло има предлог: Да се оданочат 3.000 најбогати луѓе во светот за да се осигура дека најсиромашните ќе ја преживеат климатската промена, пишува Fortune, пренесува Investor.
Дуфло го претстави предлогот оваа недела на последниот состанок на Г-20 во Вашингтон. Нобеловката за економија за 2019 година има многу јасна цел на ум, изјави таа за Fortune: да се соберат доволно јавни средства за да се заштитат најсиромашните граѓани во светот кои страдаат од климатските промени.
„Тоа е наша морална должност“, изјави Дуфло за Fortune. „Тоа се многу повеќе пари отколку што меѓународната заедница и богатите земји можеа да ги доделат на сиромашните земји за каква било форма на климатски дејствија.
Идејата не е повеќе да се оданочуваат ултрабогатите
Планот вклучува глобален минимален данок на добивка од 15 отсто одобрен од Г-20 во 2021 година, како и глобален данок на доход од милијардери од 2 отсто предложен за Г-20 во февруари од Бразил.
Идејата не е повеќе да се оданочуваат ултра богатите, рече Дуфло, туку да се осигураме дека тие плаќаат данок на доход генерално - бидејќи оваа група луѓе е позната по тоа што избегнува оданочување на различни начини.
И кога ќе се собере нивниот правилен дел од даноците, како што таа тврди, „што е подобра корист од тоа да се компензираат најсиромашните луѓе во светот чии животи се загрозени од климатските промени?
Морален долг
Предлогот од два дела на Естер Дуфло се заснова на тезата дека богатите земји должат „морален долг“ затоа што тие историски испуштале најмногу емисии на стакленички гасови, додека сиромашните земји, кои испуштаат многу малку, страдаат несразмерно од најлошите катастрофи влошени од климатските промени. Дуфло пресметува дека моралниот долг е околу 518 милијарди долари годишно - врз основа на влијанието што еден тон јаглерод го има врз климата, ефектот на зголемените температури врз веројатноста за смрт и околу 7 милиони долари статистичка вредност на човечкиот живот, како што е утврдено од страна на Агенцијата за заштита на животната средина.
„Овие пари им ги должиме на сиромашните граѓани во светот“, тврди Дуфло. Додека делови од планот беа претходно предложени од економисти, најновите елементи се „да се пресмета колку должиме, од каде би можело да дојде и како ќе се потроши“, изјави таа за Fortune.
Моралниот долг, истакна таа, се заснова на тековните пресметки за еколошката штета и би се намалил доколку се намалат глобалните емисии на стакленички гасови. Според нејзиното мислење, собирањето данок на доход од најбогатите поединци кои често избегнуваат да плаќаат даноци преку сложени финансиски маневрирање е начин да се соберат јавни средства „од извор каде што не би било многу болно“, рече таа. „Се чини дека е многу разумно место за наоѓање пари“.
Бафет јавно призна дека плаќа помалку даноци од неговиот секретар
Дуфло не е сама во ова мислење - дури 69 отсто од луѓето во САД и уште повеќе во Европа - 84 отсто, поддржуваат глобален данок на милионерите, според истражувањето на Француското здружение на економисти за животна средина и ресурси, а околу 55 отсто од луѓето во САД поддржуваат споделување на половина од глобалните даноци со земјите со ниски приходи.
Многу богати луѓе, како што е инвеститорот и милијардер Ворен Бафет, со години ја поддржуваат логиката на овој предлог. Бафет јавно призна дека плаќа помалку даноци од неговиот секретар, и покрај неговата огромна проценета нето вредност од околу 136 милијарди долари. Богатите, рече Дуфло, „треба да се оданочуваат пропорционално на исто ниво како и секој друг за нивниот приход, што не е случај денес“.
Каде ќе одат парите?
Што се однесува до тоа каде ќе одат парите, Дуфло предложи директни парични трансфери до поединци, градски и државните власти. Таа смета дека овој фонд треба да се одвои од „инвестирањето во обновливите извори на енергија“, бидејќи треба да порасне важноста на фондит од кој ќе „добиваат сите“, а не само оние кои имаат пристап до зелената технологија.
Освен корисноста на готовината во време на криза - која би им овозможила на луѓето привремено да се преселат, да земат одмор или да преместуваат стада животни за време на временски непогоди - истражувањето сугерира дека директните трансфери на готовина се сè поефикасен начин за ставање крај на екстремната сиромаштија.
Студија од 2016 година од Оксфорд покажа дека директните парични трансфери можат значително да го подобрат здравјето, економските резултати и психолошката благосостојба, а исто така да им помогнат на луѓето да пристапат до ресурси за безбедност за време на катастрофи поврзани со климата.
