Едно од првите прашања што си ги поставуваат е: дали да штедам или да инвестирам?
На прв поглед, штедењето изгледа како безбедна и логична опција. Отворање штедна книшка, депонирање пари на банкарска сметка и уживање во малиот, но сигурен каматен принос.
Но, економските аналитичари предупредуваат дека во услови на висока инфлација, штедењето самo по себе не е доволно.
„Ако инфлацијата е 7%, а каматата на штедната сметка е 2%, реално губите 5% од вашата куповна моќ секоја година. Тоа е како да ги чувате парите во сеф кој полека се топи“, вели Бојан Краљев, финансиски аналитичар.
Од друга страна, инвестирањето носи потенцијал за поголем профит, но и повисок ризик.
За младите кои штотуку влегуваат во светот на работата, клучно е да разберат дека инвестирањето не значи веднаш да се вложува во криптовалути или ризични акции.
Почетокот може да биде скромен – со инвестициски фондови, државни обврзници или дури и самостојно вложување во личен развој.
„Најдобрата инвестиција што може да ја направи еден млад човек е вложување во своето знаење и вештини. Тоа носи најголем и најсигурен поврат“, нагласува Краљев.
Одлуката помеѓу штедење и инвестирање не треба да биде исклучива. Експертите препорачуваат комбиниран пристап: краткорочно штедење за итни случаи, и паралелно долгорочно инвестирање за идни цели – купување стан, отворање бизнис или пензија.
За почеток, финансиската писменост е најмоќното оружје. Младите треба да научат како да водат буџет, како функционираат финансиските инструменти и да ја препознаат разликата меѓу „добар“ и „лош“ долг.
„Имав 23 години кога првпат добив редовна плата. Наместо да трошам, почнав да одвојувам по 20% месечно и ги вложував во едукативни курсеви. Денес, водам сопствен бизнис. Тоа е најдобрата одлука што сум ја донел“, сведочи Ива Јосифова, млада претприемачка од Куманово.
Во крајна линија, нема „едно вистинско решение“ што важи за сите. Но, клучот е во раното стартување, дисциплината и правилното информирање.
Финансискиот пат започнува со првиот чекор – било да е тоа штедење, инвестирање или двете заедно.