Без сомнение, кафето е еден од најпопуларните пијалоци во светот. Се цени и поради неговиот специфичен вкус и поради посебниот начин на подготовка. За да разбереме како настанало кафето, треба да се вратиме назад во времето и да ја истражиме неговата интересна историја.
Кафето доаѓа од зимзелена грмушка позната како кафе дрво, која расте првенствено во тропските региони на Африка, особено на териториите на Етиопија и Судан.
Ова дрво е препознатливо по сјајните зелени листови, белите цветови и црвените или виолетовите плодови. А тие плодови, кои се познати како „зрна кафе“, се всушност семките во бобинките од кафеното дрво. По бербата, овие зрна минуваат низ различни процеси за да се добијат сушени зрна кафе. Потоа се пржи, меле и се користи за подготовка на вашиот омилен пијалок.
Легендата за кафето
Една од најпознатите легенди за потеклото на кафето датира од 9 век и потекнува од Етиопија. Според оваа легенда, еден млад овчар по име Калди забележал дека неговите кози станале невообичаено енергични откако изеле бобинки од одредена грмушка. Калди за ова го известил локалниот манастир, каде што монахот експериментирал со овие бобинки. Излегува дека тие можат да одржуваат будност и енергија со стимулирачки ефекти за време на долги часови молитва, што било причина за монасите да се грижат. Кафето, забележаа монасите, мора да е дело на ѓаволот.
Тамошните верски водачи ги фрлиле зрната од кафеното дрво во оган за да ги уништат, но пријатната арома што се појавила, ги убедила да му дадат втора шанса на кафето. Слично на чајот, во топла вода ставале печено кафе и се создавало кафе (пијалок).
Пред да стане пијалок што го знаеме денес, кафето се користело на различни начини. Во Етиопија, бобинките се мелеле и се мешале со вода и зачини, а понекогаш и со животинска маст, за да се направат топчиња кои се користеле како извор на енергија. Исто така, од кафето се правело и вино со ферментирање на суви зрна во вода.
Дистрибуција на кафе во светот
Во 15 век, Арапите го откриле кафето и почнале да го одгледуваат. Јемен стана главен снабдувач на кафе во светот, а извозот од пристаништето Мока беше строго чувана тајна. Арапите долго време го чуваа кафето во тајност, забранувајќи го извозот на растението за да се одржи монополот.
Се вели дека ниедно растение за кафе не постоело надвор од Арабија или Африка до 1600-тите, кога аџија по име Баба Будан ги вратил во Индија. Во 1616 година, Питер ван дер Брук шверцувал кафе од Мока, Јемен и го вратил во Амстердам.
Наскоро Холанѓаните и нивните колонии, првенствено Шри Ланка и Јава, ја презеле европската трговија, а потоа следувале Французите на Карибите, Шпанците во Централна Америка и Португалците во Бразил. Кафето на крајот стигна до Америка преку британските колонисти кои слетаа во Њујорк.
Првата кафетерија била отворена во 1475 година во Константинопол, денешен Истанбул. Кафулињата станаа центри на општествениот живот, каде што луѓето се собираа, играа игри, пиеја алкохол, пушеле опојни средства и се одморале. Во 17 век кафето пристигнало во Република Венеција и оттаму се проширило низ Европа.
Првите кафени дрвја во Бразил биле засадени во 1727 година. Бразил брзо се појави како водечки светски производител на кафе, особено откако ретка растителна болест ги нападна плантажите за кафе во североисточна Америка во 19 век.
Македонците пијат повеќе кафе од Турците
Арабика е најпознатиот вид кафе, познато по својот благ и ароматичен вкус. Тоа претставува околу 60% од светското производство на кафе. Робуста е вториот најпопуларен вид кафе, познат по својот појак и погорчлив вкус во споредба со кафето Арабика.
Кога ќе се споредиме со соседните земји, граѓаните на Босна и Херцеговина убедливо пијат најмногу кафе (6 килограми по жител годишно), додека Хрватите и Бугарите пијат колку и Србите.
Она што е најинтересно е што пиеме повеќе кафе од Турците (340 грама по жител пијат Турците), а сепак по навика го нарачуваме како турско, мислејќи на обично кафе.
