Патот од чирак до калфа па се до титулата мајстор некогаш бил многу тежок и трнлив. Го користеа млади и вредни момчиња и девојки кои биле ценети од општеството.Тоа беа претежно луѓе чии раце се сметаа за „златни“.
Денес, бројот на мајсторите кои одат по овај пат е многу мал. Занаетчиите ќе исчезнат од нашите улици и сокаци, како што е случајот со млекари, на кои сè уште се сеќаваме само преку сликите на нашите баба и дедо кај некој стар отоман во куќа во село.
Но, од друга страна, годинава никој се уште не објавил дека им треба чевлар, грнчар или можеби кројач.
Некогаш занаетчиите беа исклучително почитувани, се вреднуваше нивниот труд и се вреднуваше мануелната работа што ја работеа, но денес дојдовме во ситуација во која голем број професии веќе да не постојат. Па, кога последен пат сте слушнале за мутавџија? Ако некој не знае, тоа биле занаетчии што изработувале мутави, постилки или покривки од козина кои правеле чанти во кои се носело сирење. Тоа биле главно луѓе кои си ја вршеле својата работа и молчеле, па така го добиле и прекарот Мутавџија.
Младите најмногу се свртуваат кон ИТ индустријата или некоја канцелариска работа, а речиси и да нема луѓе кои сé уште веруваат во поговорката „сé, сé, само занает не“. А некогаш луѓето беа горди што знаеја занает.
Речиси е невозможно да се најдат грнчари, кои беа уништени од евтини и неквалитетни производи од Кина, чевларите и тапацирите полека се враќаат последниве години, но сепак одзивот е слаб. Како илустрација за тоа што го зборуваме, земете го Казанџиското сокаче во Ниш. Во 1980-тите и 1990-тите имало многу занаетчиски дуќани, но денес нема ниту една. Навистина, улицата тогаш беше каллива, денес е многу поубава, но наместо работилници, во неа има само кафулиња и кафеани.
Меѓу занаетите кои полека изумираат е и пекарството.
Згасна традицијата на самостојни занаетчиски пекарници, а нема закон за занаетчиски услуги, како оние што постојат низ Европа. Дополнително, нема образован кадар, бидејќи има се помалку училишта кои произведуваат нови занаетчии.
Меѓу занаетите кои речиси и да ги нема се: мелничар, јорганџија, а оние што постојат како часовничар или бербер се практично на работ на преживување.
