Новиот хрватски Закон за туризам треба да го види светлото на денот следниот месец и да стапи на сила следната година. Благодарение на него, Хрватска би можела да стане првата земја која ќе се справи со масовниот туризам, а одморот на оваа популарна дестинација ќе изгледа поинаку.
До летото, владата треба да го испрати на јавна дискусија нацрт-законот за првиот чадор за туризмот, со што Хрватска ќе стане првата земја што ќе почне да управува со одржливиот развој на туризмот на овој начин. Имено, има се повеќе примери во Европа, но и пошироко, како одредени дестинации почнуваат да се „помируваат со прекумерниот туризам“. Последен пример беше италијанскиот регион Јужен Тирол, каде што ги ограничија капацитетите на рекордни бројки во 2019 година. Додека во соседна Италија, тие едноставно се решени онолку колку што можат и сакаат, во Хрватска тие преземаат поинаков, посеопфатен пристап за спречување на негативното влијание на туризмот.
Според локалните медиуми, Хрватска паднала во замката на прекумерниот туризам, „пумпање“ на бројки и летни гужви кои „гушат“ многу дестинации.
Во земјава веќе има иницијативи за поголема одржливост на некои дестинации, како што се Мали Лошињ или проектот „Почитувај го градот“ во Дубровник, кои го ограничија бројот на бродови за крстарење, но до сега практично немаше сеопфатна иницијатива на националниот ниво.
Ова е она што досега се знае за промените што ќе следат.
Локална одговорност
Кога ќе стапи на сила новиот Закон за туризам, општините и градовите сами ќе можат да утврдат колку станови, хотели, кампови и викендички сакаат на нивната територија и соодветно на тоа ќе дозволат или не натамошно издавање на категоризации, пишува „Блиц.рс“.
Но, тоа никој нема да може да го прави самоволно, ниту пак ќе биде ретроградно за веќе издадените категоризации. Во новиот закон ќе бидат наведени сите мерки и методи и критериуми за секоја дестинација и жупанија да видат и прецизно да пресметаат каква е нивната моментална состојба на терен и што треба да направат. И не само тоа, ќе се утврди и какви капацитети се потребни.
Можеби некаде ќе биде дозволено само сместување со пет ѕвезди. На ист начин ќе може дополнително да се „наплаќа“ влез во некои градови или населени места преку придонес за еколошки туризам кој ќе се плаќа со таксата за престој.
Во моментов нешто слично веќе постои во Дубровник. Да речеме, ако на Плитвичките езера, Мотовун или некоја друга дестинација се покаже дека би било пожелно да се воведе, тие ќе го пропишат, а законот ќе го пропише максималниот износ на овој придонес. Ова првенствено се однесува на еднодневните туристи кои ја оптоваруваат дестинацијата.
Ќе може да се пренасочат и туристичките текови. На пример, ако некоја дестинација сфати дека нејзините плажи се преполни, туристичките здруженија ќе ги користат нивните планови за управување за да одредат каде и како ќе ги пренасочат „вишокот“ туристи. Ќе може да се забрани и прекумерното влегување на автобуси или автомобили во старите градски јадра.
Ќе знаете и какви ресторани и барови може да се најдат, на пример, на брегот или на главната улица во градот. Градовите и општините, на пример, ќе можат да утврдат дека на одредена улица може да се наоѓаат само висококвалитетни ресторани, па таму нема да можат да се отвораат ресторани за брза храна.
Ова го соопшти министерката за туризам Николина Брњац која со своите колеги долго време го подготвуваше овој закон кој ќе биде единствен во Европа.
- Туризмот не треба да биде на сметка на локалното население, кое, севкупно, е насоката во која одат одредниците на нашиот прв чадор закон за туризам - рече таа.
Патарина за влез во градовите
Еднодневните посетители ќе ја плаќаат и еколошката такса, а градовите и општините ќе одлучуваат за пропишување на таксата и нејзината висина по стапувањето на Законот во сила. Имајќи предвид дека висината на еколошката такса ќе ја пропишуваат локалните власти - таа нема да биде произволна, туку според критериумите на посетеност и туристички развој.
Министерот за туризам неодамна откри дека тоа може да биде сума од едно до три евра дневно потрошени на некоја туристичка дестинација.
- Факт е дека некои дестинации се преоптоварени, додека за некои еднодневните посетители се голем проблем, а природното и културното наследство секако трпи од преголемата бројност, но и животот на локалното население - објасни министерот.
Казни за туристите во Сплит
Во меѓувреме, некои од најпосетуваните дестинации во Хрватска ги презедоа работите во свои раце и донесоа мерки кои ќе ублажат дел од негативните последици од масовниот туризам веќе ова лето. Градскиот совет на Сплит минатата недела донесе одлука за јавен ред и мир, според која за несоодветно постапување на јавни места ќе се казнува за време на туристичката сезона.
Градскиот совет на Сплит донесе одлука за јавен ред и мир на подрачјето на Сплит, според која во текот на туристичката сезона ќе се казнува несоодветно постапување на јавни места.
Прифатена е и измена за парична казна од 300 евра за качување и седење на споменици и спомен-плочи, влегување, качување и/или капење во фонтани и нудење и склучување договор за такси услуга која не била однапред договорена.
Повраќање на јавни површини, како и градежно-монтажни работи од 14 до 17 часот и од 22 до 19 часот, ќе се казнуваат со парична казна од 150 евра, за да се спречи бучава.
Се наплаќа за туширање на плажа
На овонеделната седница членовите на Градскиот совет на град Крк го разгледаа предлогот на Одлуката за давање согласност на Општите услови за давање на услугата користење на јавни туш кабини на градските плажи.
Таа одлука и овозможи на компанијата „Векла“ да воведе систем за наплата на тушевите на јавните плажи, по цена од 20 центи за половина минута користење на тушевите. Како што изјави пред советниците директорот на „Векла“ Данко Милониќ, летово во колекторските системи ќе бидат вклучени шест тушеви на градските базени.
Како единствена и ексклузивна причина за враќање на наплатата, тој го наведе остриот скок на потрошувачката на вода за време на туристичката сезона.
