Минималната плата во Бугарија (399 евра) е најниска во ЕУ. Значајна е разликата меѓу Бугарија и претпоследната земја на оваа листа - Унгарија (579 евра). Според бугарската статистика, просечната плата во земјата е 1.000 евра.
И покрај тоа што е најсиромашната земја во ЕУ со најниски плати, Европската фондација за подобрување на условите за живот и работа (Eurofound) откри дека Бугарија е добро позиционирана на европскиот пазар на труд и е меѓу лидерите во однос на отворањето работни места, во 7-мо место меѓу 27-те земји-членки.
Истражувањето на Eurofound укажува дека добрата работа е многу повеќе од добра плата.
„Платата е важна, но не е сè“, рече Иваило Калфин, извршен директор на Eurofound и поранешен бугарски министер за социјална заштита. Бугарија во Софија со поддршка на Eurofound.
Според податоците на Eurofound за 2023 година, минималната плата во Бугарија (399 евра) е најниска во ЕУ. Значајна е разликата меѓу Бугарија и претпоследната земја на оваа листа - Унгарија (579 евра). Според бугарската статистика, просечната плата во земјата е 1.000 евра.
Но, Бугарија има над просекот резултати во неколку области, вклучувајќи помала изложеност на опасни хемикалии и супстанции на работното место, помалку напорна работа и нивоа на поддршка од колегите. Од друга страна, Бугарија има полоши резултати од просекот поради ниските плати, високото звучно загадување и значително помалку можности за обука платена од работодавачот.
Покрај тоа, „многу помалку луѓе можат да работат на далечина во Бугарија, што го зголемува стресот, особено кај жените“, рече Калфин, тврдејќи дека далечинското ја зголемува атрактивноста на работните места.
Елементите на квалитетно работно место и атрактивна работа, покрај платата, вклучуваат обука платена од работодавачот, можности за развој на кариера, помал стрес и автономија на работното место.
„Смиреност, поддршка и дијалог меѓу работодавачот и работникот... Сите овие елементи укажуваат дека работата е квалитетна. Квалитетот е мерлив и показател за насоката на пазарот на трудот“, рече Калфин.
Негативни ефекти
Антон Касел, шеф на кабинетот на европскиот комесар за вработување и социјални права Николас Шмит, рече дека моделите за социјална заштита во некои земји од ЕУ понекогаш имаат негативни несакани ефекти.
Овие модели можат да бидат премногу дарежливи и заштитнички, што ги прави луѓето помалку мотивирани да бараат работа. Касел додаде дека тоа предизвикало пасивност во овие земји, но и одлив на мозоци од другите делови на ЕУ каде што условите за работа не се толку добри.
Тој изјави дека Европската комисија има многу добра стратегија за изедначување на условите во различни земји од ЕУ и го повика Европскиот парламент да ги повтори успешните страни на американскиот пазар на труд, вклучително и Законот за намалување на инфлацијата.
Според него, на ЕУ и треба сеопфатен стратешки пристап за создавање квалитетна работна средина, вклучително и промена на нејзиниот однос кон миграцијата.
Инвестирање во вештини
Бугарија има 500 милиони евра од Планот за закрепнување и од буџетот на ЕУ за инвестиции во развој на вештини и квалификации на своите граѓани, најави на конференцијата министерката за социјални работи Иванка Шалапатова.
Целта поставена од министерството е да се обучат 500.000 луѓе до 2026 година за стекнување на најмалку средно ниво на дигитални вештини. „Имаме ресурси, но мораме мудро да ги искористиме за да постигнеме резултати“, рече таа.
Таа потсети дека во наредните години речиси 90 отсто од работните места ќе бараат дигитална писменост, а луѓето кои ги немаат овие вештини ќе го напуштат пазарот на трудот.
Заменик-претседателката на Бугарската стопанска комора, Марија Минчева, рече дека луѓето со најнизок степен на образование очекувано го прават најлошото на пазарот на труд. Таа додаде дека пазарот на труд значително се променил по пандемијата бидејќи барателите на работа се повеќе бараат флексибилно работно време.
„Генерацијата што работи од 9 до 18 часот во канцеларија исчезнува“, рече Минчева. Според неа, најголем проблем на пазарот на труд во Бугарија останува недостигот на работна сила.
Плата
Платите се најважни, без разлика колку често се повторува дека не се толку важни“, вели Пламен Димитров, претседател на најголемата синдикална организација ЦИТУБ.
Димитров потсети дека Бугарија е во ситуација на демографска катастрофа, дека близу 2 милиони Бугари работат и живеат во странство. Тој, исто така, објасни дека државата мора да обезбеди западните инвеститори да вршат трансфер на технологија кога ќе влезат на бугарскиот пазар.
„Технологијата е клучна за создавање квалитетни работни места“, рече Димитров. Според него, Бугарија не го искористила членството во ЕУ и НАТО во овој поглед.
Нови „зелени“ работни места
Марија Трифонова од Центарот за изучување на демократијата повлече линија помеѓу енергетската транзиција и квалитетните работни места.
„Преминувањето кон одржливи економски системи со ниски емисии на гасови, вклучително и примена на нови технологии за производство и складирање на енергија, поврзано е со многу можности“, рече Трифонова, предавач на Катедрата за економија и индустриски менаџмент на Универзитетот во Софија.
Според неа, вкупниот ефект од енергетската транзиција на пазарот на трудот е позитивен поради зголемувањето на вработеноста во секторите со повисока додадена вредност и висококвалификувана и подобро платена работна сила. Таа потсети дека додека во 2020 година 1,2 милиони луѓе во ЕУ биле вработени во секторот на обновливи извори на енергија, се предвидува дека оваа бројка ќе се зголеми десеткратно во следната деценија.
Таа го привлече вниманието на уште еден проблем - во моментов жените сочинуваат само една третина од работната сила во секторот за обновливи извори на енергија.
„Не би рекол дека жените се широко застапени во телата кои носат одлуки за зелената економија и трансформацијата на енергетскиот сектор во земјата. Многу дискусии за зелената економија и енергијата во ЕУ поминуваат без ниту една жена да учествува во нив“, се пожали Трифонова.
Извор: faktor.mk
