Податоците на Државниот завод за статистика сами по себе говорат за алармантниот тренд на масовно иселување на младите од земјава, кои бараат подобри услови за живот и работа во странство.
Но, дали постои можност да се вратат назад овие печалбари, и што би ги мотивирало да го направат тоа?
Еден од оние кои се одлучиле да го напуштат својот роден град Скопје и да се пресели во Германија е Игор Ч., 29-годишен инженер по информатички технологии.
Тој веќе неколку години живее и работи во Берлин, каде што има добро платено работно место во една од најпрестижните компании за развој на софтвер.
Игор вели дека не планира да се врати во Македонија, бидејќи овде неговиот квалитет не бил доволно ценет.
„Дипломирав на Факултетот за електротехника и информатички науки во Скопје, и имав одличен просек. Но, кога сакав да најдам работа во мојата струка, се соочив со многу пречки и проблеми. Не можев да најдам работа со пристојна плата. Затоа, решив да се пријавам за работа во Германија, каде што ми понудија многу подобри услови и можности за кариера. Овде се чувствувам почитуван и вреден, и имам сигурност и стабилност. Не само што не размислувам да се вратам во Македонија, туку сакам да го повлечам целото свое семество и блиските пријатели. Јас сум среќен овде, и не сакам да се вратам во земја која нема перспектива и која не си ги цени младите”, вели Игор.
Неговото мислење го делат и многу други млади кои се отселиле од Македонија во потрага по подобар живот.
Но, дали постои нешто што би ги привлекло да се вратат назад?
Според социолозите, тоа зависи од повеќе фактори, но првенствено од политичката и од економската ситуација во земјава.
„Младите се најмобилната и најдинамична група во општеството, и тие се најотворени за промени и иновации. Но, тие исто така се и најчувствителни на негативните влијанија од околината, како што се невработеност, сиромаштија, нестабилност, несигурност, дискриминација, насилство, итн. Затоа, тие се склони да ги напуштат своите домови и да се преселат во други земји, каде што сметаат дека ќе имаат подобри можности за развој и напредок. Но, тоа не значи дека тие се одрекле од својата земја и својот идентитет. Тие се и понатаму поврзани со својата култура, јазик, историја, и традиција, и тие се интересираат за она што се случува во Македонија. Затоа, ако земјава им понуди безбедност, квалитетно образование и здравство, повисоки плати и повисок стандард, тие би размислиле да се вратат назад. Но, тоа не е доволно. Тие исто така треба да видат дека земјава се движи кон демократска и правна држава, дека постои владеење на правото и заштита на човековите права, дека има отвореност и толеранција кон различностите, дека има социјална правда и солидарност, дека има развој на науката и културата, и дека има интеграција во Европската Унија. Само така, младите ќе се почувствуваат дел од својата земја, и ќе сакаат да ја изградат и да ја подобрат”, објаснуваат социолозите.
Дека сепак постои начин да се спречи иселувањето на младите и нивната потрага по вработувања надвор, тврди и премиерот Димитар Ковачевски.
Тој минатата недела порача дека зачленувањето во ЕУ е приоритет, но мора да се размислува и за работната сила која ќе доаѓа и ќе се увезува од други држави.
Според Ковачевски, ни пречи странци да работат во државава, но не и кога во други држави работат граѓани кои не се родени таму.
„Сите земји од Западен Балкан го делат истиот проблем – младите сакаат да живеат и работат во ЕУ, мал дел во САД и мал дел во Австралија. Најдобриот начин, без да се залажуваме, е државата да стане членка на ЕУ. Тоа го делат сите лидери на земјите од Западен Балкан како факт. Во минатото, кога бевме дел од поширок сојуз на федеративни републики, нашиот стандард беше далеку поголем и од Бугарија и од Романија и од Полска и од Чешка и од Словачка и од Унгарија, и не можело да се замисли некој наш жител да работи таму. Оделе во Германија, да, но не и во источните земји. Денес и таму одат. Кога се случувало наши граѓани да работат во Хрватска? Никогаш, а сега се случува зашто оваа земја е членка на ЕУ и нејзините придобивки се 33 отсто поголем број фирми, 28 проценти поголемо ниво на странски инвестиции во првите пет години, 80-90 отсто поголем БДП, двојно и тројно зголемени плати, како и повеќе работни места. Решението е земјава да стане членка на ЕУ“, подвлече Ковачевски.
Заклучокот е дека Македонија има голем потенцијал да ги врати назад своите млади, но тоа бара сериозни и долгорочни промени во целото општество.
Додека тие промени не се случат, младите ќе продолжат да ги напуштаат своите домови и да си ја бараат својата среќа во други земји.
