Цената и популарноста на криптовалутите нагло расте, а со тоа и бројот на банкомати за криптовалути.
Во моментов има речиси 29.000 такви машини ширум светот. Но, многу малку се во Западен Балкан. Според еден извор, во Србија има само неколку – еден во Ниш, по два во Белград и Нови Сад, но и четири во Приштина, односно во Косово, за која се тврди дека е вистинска мека за ископ на криптовалути. Во Босна и Херцеговина ги има шест (по три во Бања Лука и во Приједор). Официјално ги нема во Македонија, Албанија или Црна Гора.
Криптовалутите, иако во голема мера се нерегулирани, полека но сигурно добиваат се поголемо внимание на пазарите во Западен Балкан. Во Црна Гора нашироко се разменуваат стоки и услуги.
Интересот за криптовалутите во регионот се роди пред неколку години, односно во декември 2017-та година, кога првпат бевме сведоци на раст на вредноста на биткоинот до ниво од 20.000 долари. Не помина долго време и интересот за криптовалутите во регионот нагло порасна.
Тој ненадеен скок на интерес доведе до една, пред сè, бизарна ситуација. Имено, на почетокот на 2018-та година, дигиталните часовници во Европа почнаа да доцнат, за да се утврди дека напонот, што доведе до доцнење, на европската електроенергетска мрежа го зголемува френетичниот ископ на криптовалути на северот на Косовска Митровица.
Така, на почетокот на 2018-та година, дигиталните часовници поврзани на електричната мрежа во Европа почнаа да „голтаат“ минути поради неочекувани и невидени флуктуации и нарушувања на напонот. Прво беа „загубени“ три минути во јануари, а потоа уште три во февруари.
Официјалните лица набрзо утврдија дека овие „електро шокови“ потекнуваат од северот на Косово и Метохија, од северниот, српскиот дел на Косовска Митровица, но и од подрумите на околните села и дека на таа територија масовно се произведуваат криптовалути.
Како што напиша „Буфлер“ таа година, масовното ископување на биткоин први го започнаа Србите од Северна Митровица, а операциите набрзо пораснаа на невидени нивоа, напојувани со бесплатна електрична енергија. Набрзо им се придружија и Албанците, кои набрзо почнаа да префрлаат „рудари“, односно компјутери во српскиот дел на Косовска Митровица.
Во тој текст „Буфлер“ се осврна на зборовите на Ветон Брахими, претприемач кој отвори еден од првите биткоин банкомати во Приштина, кој тврди дека денес речиси две третини од печатниците за бесплатни пари во српскиот дел на Митровица се во сопственост на Албанци.
Според анализата на Глобалната иницијатива против транснационалниот организиран криминал (ГИ), три луксузни апартмани во Будва се продадени за 420 биткоини (3,2 милиони долари), додека „локалното инвестициско здружение ја промовира употребата на дигитални валути во хотелите и одморалиштата во оваа популарна туристичка дестинација“.
„Можно е дури и да се изнајми јахта во Црна Гора со плаќање со криптовалути. Компанијата која добива повеќе од 10.000 евра во готовина мора да ја пријави валутата во извештајот за трансакцијата. Но, истите правила не важат за криптовалутите. Бизнисот со користени автомобили кој добива 20.000 евра во биткоин од клиент не мора да поднесува документација за извештај за трансакцијата; тој приход може да остане неоданочен доколку не се пријави во данокот на сопственикот на бизнисот“, се наведува во извештајот на „ГИ“.
